Alain Badiou : Cinq leçons sur le cas Wagner / Five lessons on Wagner
leidmotief.substack.com
Van Freddy Mortier ontving ik volgende bespreking van het Wagnerboek van Alain Badiou : Alain Badiou is niet de eerste de beste. Hij doceert sinds 1999 filosofie aan de Ecole Normale Supérieure (ENS) te Parijs, en heeft een indrukwekkend en omvangrijk oeuvre bij elkaar geschreven, dat behalve fundamentele filosofie ook een heleboel politieke traktaten omvat. Als zoon van de burgemeester van Toulouse bezocht hij Bayreuth vanaf 1952, toen Wieland Wagner er zijn revolutionaire ensceneringen bracht. De passie van Badiou voor Wagner is sindsdien gebleven. Eind 2010 heeft de ondertussen 73-jarige filosoof eindelijk een boek gepubliceerd over Wagner. Het is tezelfdertijd uitgebracht in het Frans (onder de titel Cinq leçons sur le ‘cas’ Wagner, uitgegeven bij Nous) en in het Engels (onder de titel Five lessons on Wagner, uitgegeven bij Verso). De Franse versie meldt dat de tekst vertaald is uit het Engels en de Engelse stelt dat de tekst vertaald is uit het Frans. De twee verhalen blijken te kloppen. De Engelse versie is namelijk gebaseerd op notities van Badiou in het Frans en is dan terugvertaald naar het Frans. Onbelangrijk is dit niet. De Franse tekst heeft namelijk een helderheid, en vooral een natuurlijkheid, die de Engelse mist. Ik heb mij blauw geërgerd aan het gekunstelde Engels, dat op zich wel correct is, maar Franse uitdrukkingen en stijlelementen al te vaak letterlijk probeert te benaderen, waardoor de ene tekst geen “vertaling” is van de andere, maar een geweldpleging erop (vergelijk ”What I would like to try to do now is represent the defence in this new trial of Wagner” met “Je vais donc entreprendre de me faire l’avocat de la défence dans un nouveau procès intenté à Wagner”). Toch heeft de Engelse versie iets belangrijks voor op de Franse: zij bevat een ronduit schitterend nawoord van Slavoj Zizek. Ook Zizek, een tijdlang de collega van Badiou aan de ENS is namelijk een verwoed Wagner-liefhebber, zodat de Engelse versie het spektakel geeft van twee onfatsoenlijk extreem linkse denkers – hardleerse communisten zelfs - die de verdediging van de meester opnemen tegen het anti-wagnervulgaat, dat zich overigens over het hele politieke spectrum heen uitstrekt (Badiou herinnert gepast aan het anti-wagneriaanse van Heidegger, die “gewone” nazi, zoals Ernst Nolte hem verontschuldigend betitelde).
Alain Badiou : Cinq leçons sur le cas Wagner / Five lessons on Wagner
Alain Badiou : Cinq leçons sur le cas Wagner…
Alain Badiou : Cinq leçons sur le cas Wagner / Five lessons on Wagner
Van Freddy Mortier ontving ik volgende bespreking van het Wagnerboek van Alain Badiou : Alain Badiou is niet de eerste de beste. Hij doceert sinds 1999 filosofie aan de Ecole Normale Supérieure (ENS) te Parijs, en heeft een indrukwekkend en omvangrijk oeuvre bij elkaar geschreven, dat behalve fundamentele filosofie ook een heleboel politieke traktaten omvat. Als zoon van de burgemeester van Toulouse bezocht hij Bayreuth vanaf 1952, toen Wieland Wagner er zijn revolutionaire ensceneringen bracht. De passie van Badiou voor Wagner is sindsdien gebleven. Eind 2010 heeft de ondertussen 73-jarige filosoof eindelijk een boek gepubliceerd over Wagner. Het is tezelfdertijd uitgebracht in het Frans (onder de titel Cinq leçons sur le ‘cas’ Wagner, uitgegeven bij Nous) en in het Engels (onder de titel Five lessons on Wagner, uitgegeven bij Verso). De Franse versie meldt dat de tekst vertaald is uit het Engels en de Engelse stelt dat de tekst vertaald is uit het Frans. De twee verhalen blijken te kloppen. De Engelse versie is namelijk gebaseerd op notities van Badiou in het Frans en is dan terugvertaald naar het Frans. Onbelangrijk is dit niet. De Franse tekst heeft namelijk een helderheid, en vooral een natuurlijkheid, die de Engelse mist. Ik heb mij blauw geërgerd aan het gekunstelde Engels, dat op zich wel correct is, maar Franse uitdrukkingen en stijlelementen al te vaak letterlijk probeert te benaderen, waardoor de ene tekst geen “vertaling” is van de andere, maar een geweldpleging erop (vergelijk ”What I would like to try to do now is represent the defence in this new trial of Wagner” met “Je vais donc entreprendre de me faire l’avocat de la défence dans un nouveau procès intenté à Wagner”). Toch heeft de Engelse versie iets belangrijks voor op de Franse: zij bevat een ronduit schitterend nawoord van Slavoj Zizek. Ook Zizek, een tijdlang de collega van Badiou aan de ENS is namelijk een verwoed Wagner-liefhebber, zodat de Engelse versie het spektakel geeft van twee onfatsoenlijk extreem linkse denkers – hardleerse communisten zelfs - die de verdediging van de meester opnemen tegen het anti-wagnervulgaat, dat zich overigens over het hele politieke spectrum heen uitstrekt (Badiou herinnert gepast aan het anti-wagneriaanse van Heidegger, die “gewone” nazi, zoals Ernst Nolte hem verontschuldigend betitelde).