Deze 30 jaar oude productie van Marco Arturo Marelli is bijzonder conventioneel. Ze is zo verschrikkelijk ouderwets dat ik ze niet in één keer heb kunnen uitkijken. Centraal staat een kubus met schuifdeuren die achtereenvolgens de spoken van de dag en de nacht binnen laten. Na de liefdesdrank wikkelt er zich een verhullend gaasdoek rond de kubus. Het tweede bedrijf baadt in atmosferisch blauw licht. In het derde bedrijf ligt Tristans ziekbed gedrapeerd over een ongemakkelijke helling van zand of beton. De acteursregie is voorspelbaar en oninteressant.
Aan Klaus Florian Vogt scheiden de geesten al geruime tijd. Hij heeft een bijzonder goed projecterende stem waardoor zijn voordracht een heel eigen zinnelijkheid bezit. Zonder dat zou hij niet eens een zangerscarrière hebben. Voor velen is hij de eigenaar van een knapenstem. Voor een Tristan is dat ruim onvoldoende. Het is juist de zinnelijkheid die van een baritonaal getimbreerde, viriele tenor uitgaat die deze partij zo opwindend maakt, vooral in het derde bedrijf. Dat is hier hier geheel afwezig en het derde bedrijf is dan ook een regelrechte ramp. Het is pijnlijk om te bekijken en ik kan mij nauwelijks voorstellen dat Vogt veel Tristans gaat zingen, al heeft hij duidelijk zijn fans. De zanglijn wordt gevoerd zonder de minste hapering, de dictie is zoals steeds uitstekend, met aandacht voor alle medeklinkers. Dat werkt enkel in de lyrische samenzang met Isolde in het tweede bedrijf. Maar het essentiële ontbreekt. En dat betekent ook dat lyrische passages als “Dem Land, das Tristan meint” alle overtuigingskracht ontberen.
Ik ben geen fan van de tendens om Isolde te bezetten met lichtere sopranen, ook al begrijp ik dat het een kwestie van noodzaak is. Een jaar geleden hield Camilla Nylund het nog voor onmogelijk hoog-dramatische Wagnerpartijen te zingen en kijk nu! Na haar aardig gelukte Götterdämmerung-Brünnhilde in Zürich staat ze binnenkort als Isolde in Bayreuth. Nylund is een lirico spinto en ze maakt hier geen grote indruk. Haar openingsrazernij is zwak, met heelwat slordige, lelijke noten. “Als een lyrische sopraan met veel kracht, een vrouwelijke lirico spinto dus, Isolde zingt, word je verrukt van een stralend hoog register dat veel indruk maakt en zeker niet onbelangrijk is. Maar je zult ook moeten erkennen dat het middenregister nogal zwak klinkt en het lage register soms meer op een spreekregister dan op een borstregister lijkt. Een Isolde zonder middenregister en diepte is geen Isolde”, schrijft Jens Malte Fischer in zijn boekje “Grosse Stimmen”. Daar ben ik het mee eens. De koepel van het hoge register moet wordt ondersteund door sterke pilaren. Niet toevallig schreef Wagner in een brief van 1858 ondubbelzinnig : "Ik heb, vooral voor Isolde, stem, stem, stem nodig!” Het valt niet te ontkennen dat Isolde, bijna nog meer dan Brünnhilde in Götterdämmerung, een element van het vocale, majestueuze, grandioze moet bezitten, datgene wat Kirsten Flagstad op ongeëvenaarde wijze belichaamde en dat sinds Birgit Nilsson uit Tristan-uitvoeringen lijkt te zijn verdwenen.
Georg Zeppenfeld heeft door zijn gestalte geen natuurlijke autoriteit voor koning Marke. Dat valt in deze productie nogal mee. Zijn monoloog duurt slechts 12 minuten. Hij heeft dan ook ruim de tijd gehad om op voorhand elke syllabe te beeldhouwen en te berekenen op maximaal effect. En dat doet hij ook met groot inlevingsvermogen en de articulatiekunst hem eigen. Een iets dieper timbre, zoals dat van de Finse bassen, zou van zijn voordracht een juweel hebben gemaakt.
Tanja Ariane Baumgartner heeft een slecht ontwikkeld borstregister. Voor een Duitse is haar dictie nogal slordig, haar voordracht haast onverstaanbaar, maar de attitude en het genuanceerde spel is interessant. Martin Gantner als Kurwenal presteert ongelijk, niet zo sterk als in zijn Telramund waar hij meer kan uitpakken met zijn intelligente tekstinterpretatie.
De Staatskapelle Dresden klinkt vaak nogal onderkoeld onder Christian Thielemann. Zo mist het crescendo in de prelude 2 graden koorts, en dat is eigenlijk exemplarisch voor de hele avond. Dynamisch is dit zeer extreem. Ik heb de volumeknop meerdere malen moeten bijregelen. Dat zal dus wel hoofdzakelijk aan de opname liggen van deze stream.
Te bekijken bij Medici TV.